Vrijheid in gebondenheid

Het initiatief

Als opstartende montessorischool merken we hoe moeilijk het is om eigenaarschap over het leerproces in de handen van het kind zelf te leggen, terwijl dat wel duidelijk in de schoolvisie verweven zit. Daarom willen we maximaal inzetten op acties om deze visie te implementeren.

De leerlingen krijgen een zekere VRIJHEID (=keuze, zelfstandigheid, zelfsturing, initiatief, ...) IN GEBONDENHEID (binnen een structuur met afspraken, doelen in een keuzelijst, een planningsinstrument, uitnodigende materialen, een coachende leerkracht, ...)

De vernieuwing

Als opstartende school is alles nieuw voor alle partijen. Het team voelt druk en stress om met het kind doelen te halen, terwijl er juist aandacht voor de intrinsieke motivatie moet zijn. Deze zaken botsen nogal eens met elkaar. De verwachtingen van ouders, inspectie en leerkrachten zijn heel hoog. Om die doelen te willen halen, dreigen leerkrachten terug te vallen op het bekende, bijvoorbeeld werkblaadjes die verbeterd/beoordeeld kunnen worden. Het ontbreekt eenvoudigweg aan expertise, mankracht, materialen, tools, tijd en financiële middelen om onze visie tot zijn recht te laten komen.

Waarom en hoe?

We vinden keuzevrijheid voor het kind essentieel om intrinsieke motivatie mogelijk te maken. Wanneer we kunnen werken vanuit de intrinsieke motivatie van het kind, geven we het kind eigenaarschap over zijn eigen leerproces. Ze mogen zelf agent zijn. Het belang van agency en het belang van het erkennen van het recht van kinderen op een stem, eigenaarschap en keuzevrijheid is een essentieel gegeven in KieM. We willen klaslokalen creëren waar kinderen "meesterschap over zichzelf hebben" en de vrijheid hebben om dat meesterschap met andere kinderen toe te passen. Wanneer een kind een gevoel van keuzevrijheid heeft, is het in staat om keuzes en beslissingen te nemen om gebeurtenissen te beïnvloeden en om invloed uit te oefenen op hun wereld en hun evolutie.

We observeren continu wat werkt en wat niet. We probeerden al verschillende manieren van plannen en het kiezen van taken. Begin september implementeerden we een nieuw planningsdocument dat we tijdens de zomervakantie vorm gaven. De kinderen kiezen hun taakjes uit een keuzelijst om die dan te noteren op hun planning. De keuzelijst ziet er voor elk kind anders uit doordat de leerkracht de desbetreffende taken markeert in de keuzelijst, is een kind nog niet toe aan een bepaalde taak, dan zal de leerkracht deze nog niet markeren.

Na elke schoolvakantie passen we deze planning aan en ook de daarbij horende keuzelijst zullen we anders vormgeven waar nodig. Ondertussen onderzoeken we welke materialen de kinderen een grote mate van zelfstandigheid bieden. Dit kunnen educatieve materialen zijn waarmee de kinderen manipuleren om inzichten te verwerven en die zoveel mogelijk zelfcorrigerend zijn. Dit kunnen ook werkbundels op papier of digitale tools zijn. We werken ook toe naar een soort van zelftesten waarbij de kinderen bepalen wanneer ze toe zijn aan het testen van zichzelf of ze de geoefende leerstof onder de knie hebben.

Resultaten

We zien bij de meeste kinderen een innerlijke rust wanneer ze aan een taakje werken tijdens de zelfstandige werktijd. We zien ze elkaar ook meer en meer spontaan helpen. Voor sommige kinderen zoeken we momenteel manieren om ze nog meer hun zelfsturing te laten ontwikkelen en hun verantwoordelijkheid om er gezamenlijk voor te zorgen dat er een rustige werksfeer is waarin alle klasgenoten ongestoord kunnen leren.

Tips & tricks

De klasomgeving is het allerbelangrijkste. We noemen dit in montessoritermen de 'voorbereide omgeving'. Dit is het geheel van materialen die beschikbaar en helder zijn voor de kinderen.

Materiaal

We kopen educatieve materialen aan bij verschillende leveranciers en we ontwikkelen ook zelf heel wat materialen of we vinden oefenkaartjes op montessorinet.nl. We zorgen er ook voor dat sommige opdrachten een tijdje uit de klas worden weggenomen om daarna weer een maand beschikbaar te maken voor de kinderen. Op deze manier is het weer even 'nieuw' en interessant.

Externe bronnen / partners
Doelgroep(en):
Type locatie:

Comments

Je moet ingelogd zijn om te kunnen reageren