Les is meer: 3 vernieuwende voornemens in 2019

Josfien Demey - leerkracht secundair en vroeger redacteur Klasse

Welcome to possibility! Dat las ik in september vorig schooljaar op een zelfgemaakte poster aan een New Yorkse schoolpoort. De boodschap vat mooi samen wat voor mij de kern van onderwijs is: alle jongeren kansen geven door oog te hebben voor ieders unieke talenten. Daar zet ik ook in 2019 graag mee mijn schouders onder! Hoe wil ik dat doen? Vooral niet vernieuwen om te vernieuwen. Doordacht en met kleine, haalbare ingrepen.

1. Minder nattevingerwerk

Trends en hypes overspoelen ons onderwijs. Je krijgt snel het gevoel dat je 'niet mee bent' als je niet teamteacht, op meerdere sporen werkt, altijd met gepersonaliseerde leerpaden werkt enz. Van flipping the classroom naar flippende leraren ;). Ik snak naar tijd en rust om een weloverwogen aanpak te kiezen. Startvragen daarbij zijn: Wat heeft elke leerling nodig om vooruit te gaan? En wat zegt onderzoek over hoe ik wil innoveren, is het rendabel?

Sinds ik terug voor de klas sta, interesseer ik me meer in wat wetenschappelijk onderzoek zegt over leren. Vroeger ontwierp ik mijn lessen intuïever, op hoe ik het altijd had gedaan en gezien. Ik vraag me nu meer af waarom iets bij een leerling of groep wel of niet werkt. En in 2019 wil ik me daar verder in verdiepen.

Ben je benieuwd naar wetenschappelijk onderzoek voor leerkrachten?

Schrijf je in op mijn blog en volg mee hoe ik mijn lessen -met vallen en opstaan- vanuit wetenschappelijke inzichten probeer vorm te geven.

En deze publicaties en blogs vertalen inzichten tot in je klaspraktijk:

 

2. Terugkoppelen om verder te leren

Bekentenis: ik ben niet de allerbeste chauffeur. Heel af en toe slaat de motor af omdat ik de koppeling niet onder controle heb. Of ik moet terugkoppelen omdat ik in de verkeerde versnelling zit. Eigenlijk werkt leren net zo! Als je leert, doe je dat niet meteen in de hoogste versnelling. Je bouwt op. Begrijpen hoe een auto werkt, helpt je om te leren schakelen. Of vertaald naar de klas: bewust zijn van hoe je leert en wat je denkstappen zijn helpt je om beter en dieper te leren.

Nog een bekentenis: ik gaf toetsen terug zonder er iets mee te doen in de klas. Ik gaf toetsen omdat ik punten nodig had voor de rapporten. Mijn feedback beperkte zich tot het verbeteren van foute antwoorden, terwijl feedback op vooruitgang veel effectiever is. Ik experimenteer al even met een 'rubric of one'. Daarbij vertrek ik uit de leerdoelen zodat de leerling weet wat hij/zij moet bereiken (feed-up). In één oogopslag krijgt de leerling ook tips om het beter te doen (feed-forward) en een pluim voor wat al goed lukt (feed-back). Ik ben tevreden van deze aanpak, maar wil het finetunen. Want voor elke leerling gepersonaliseerde feedback schrijven is tijdrovend. Kan het nog efficiënter? Waar kan ik elders tijd schrappen zodat ik nog meer kan inzetten op feedback?

Josfien Demey - Rubric of one
Josfien Demey

3. Les is meer (Klasse inspireert!)

Wanneer is goed goed genoeg? Nooit voor mij. Leven als perfectionist is lastig. Hoe uit zich dat in mijn job? Ik lees heel veel over onderwijs en mijn radar staat echt te weinig uit. Daarnaast pas ik elk bestaand of gedeeld document steeds dat tikkeltje aan. Omdat ik er een voor mij nieuw inzicht in wil verwerken. Of omdat ik de bladspiegel rustiger wil. Of omdat ik er een actuele gebeurtenis wil aan toevoegen. En dan is het plots elf uur 's avonds en zit ik nog aan mijn bureau. Dat-wil-ik-niet-meer. GENOEG!

Als ik kwaliteitsvolle lessen wil blijven geven op maat van elke leerling, met liefst actuele en prikkelende insteken, dan moet ik te vaak voorbij het handboek. Want methodes zijn niet op maat van elke leerling en gedateerd zodra ze verschijnen (ik spreek nu vooral voor het vak Nederlands).

En het probleem is ook dat ik elke les te groots zie. Terwijl krachtig leren eerder in een goed doordachte lesopbouw zit, niet per se in een blitse les met zotte escaperooms en opdrachten met veel knip- en plakwerk. Zeg ik nu dat ik daar niet in geloof? Nee, zeker niet! Ik bied mijn leerlingen graag uitdagende en soms plezante lessen aan. Alleen leg ik mijn lat graag wat trager, daarom niet lager. Want een dag telt slechts 24 uren (van 60 minuten). 'Elke stap is een belangrijke stap' sprak het rapport van mijn zoon. Ook voor ons, leraren! Onderwijsvernieuwing is niet alles in één keer willen en kunnen. Les is meer!

En wat als sommige ingrepen, probeersels een averechts effect hebben op het leerproces van mij en mijn leerlingen? Gelukkig leren we ook veel van te weten wat niet werkt. Daarom wens ik iedereen minstens één fascinerende 'glunderblunder' in 2019!

*tsjing* - Op ons en op onze leerlingen. Alles is mogelijk!