Elke leerling wordt beter van inclusief onderwijs

Beno Schraepen, docent AP Hogeschool, auteur en mede-initiatiefnemer Onwijs Onderwijs

Onderwijs wordt beschouwd als de motor van de inclusieve samenleving. Werk maken van inclusie doet recht aan de diversiteit, is gestoeld op democratische waarden en duurzaam omgaan met mensen en biedt de beste bescherming tegen discriminatie en intimidatie. Terwijl de toonaangevende Europese landen deze evolutie al gestart zijn op het einde van de vorige eeuw, staat dit bij ons nog in de kinderschoenen. Maar hoe doen we dat dan? Hoe ontwikkelen we naar een inclusieve school en wat verstaan we daar onder?

Een inclusieve school is een school waar iedereen echt welkom is en tot leren komt, ongeacht de ondersteuningsvraag. Het fundament is een inclusieve schoolcultuur. Kenmerkend is dat vanuit een openheid en geloof in het groeipotentieel van alle kinderen, er gezocht wordt naar wat alle kinderen nodig hebben om tot spelen, leren, interactie, … kortom tot ontwikkeling te komen. Dat is niet altijd makkelijk. Kinderen met specifieke ondersteuningsbehoeften, omwille van zichtbare en onzichtbare beperkingen, of etnisch-culturele of kwetsbare economische achtergronden, … kunnen de leerkrachten en de school soms voor uitdagingen plaatsen. Er zijn dan aanpassingen nodig aan het leermateriaal of de leeractiviteiten, het vraagt een andere klas- of schoolorganisatie of er is extra ondersteuning of assistentie nodig op de klasvloer. Dit vraagt teamwerk, creativiteit en samenwerking met verschillende partijen.

De organisatie van inclusief onderwijs vraagt vanuit de huidige context misschien extra inspanningen, toch loont het de moeite om hierop in te zetten. Wetenschappelijk onderzoek bevestigt nl. dat iedereen profiteert van goed georganiseerd inclusief onderwijs: alle leerlingen en leerkrachten. Een greep uit de onderzoeksresultaten: leerlingen met een beperking presteren op schools en sociaal vlak beter dan leerlingen die in een aparte setting onderwijs volgen, ook leerlingen met een verstandelijke beperking gaan meer vooruit in leesvaardigheden in vergelijking met leerlingen in speciale scholen. Ook de andere leerlingen boeken aanzienlijk meer vooruitgang in lezen en rekenen wanneer ze worden geholpen in een inclusieve omgeving. De voordelen van inclusief onderwijs (indien goed uitgevoerd) zijn al veelvuldig aangetoond in de ons omringende landen, op verschillende domeinen, op de korte en op de lange termijn: het leren en welbevinden van elke leerling gaat erop vooruit, de leerkrachten voelen zich sterker, er is meer ouderbetrokkenheid, er worden meer vriendschapsrelaties en netwerken gebouwd in de buurt, …. Goed ondersteund inclusief onderwijs is kwaliteitsvol onderwijs, iedereen kan er excelleren.

Er zijn (nog) geen volledig inclusieve scholen in Vlaanderen. Maar er zijn ongetwijfeld enthousiaste schoolteams die hier vooruitgang in willen boeken.

 

Zelf ook hieraan werken? Check dan zeker de projectoproep Onwijs Onderwijs: Voluit voor de talenten van alle kinderen. 

Ze zoeken 5 lagere scholen die mee op zoek gaan naar hoe een inclusieve school eruit kan zien. 

Meer info? Surf naar https://www.degenereuzen.be/projecten/onwijs-onderwijs

Onwijs Onderwijs is een initiatief van: