De gouden digitale sprong

Olivier Dijkmans - leerkracht basisonderwijs
Olivier Dijkmans

Reeds een 18 jaar geef ik les in het vijfde leerjaar, Ollywood, in Stedelijke Basisschool Omnimundo, in Antwerpen. Omnimundo, of een school voor alle kinderen van de hele wereld, kan je heel letterlijk nemen. We hebben leerlingen uit ongeveer een 35-tal verschillende landen bij ons op school. Zo’n divers publiek zorgt voor de nodige diversiteit, iets wat je terugziet in onze dagelijkse lessen. We hebben specifieke lessen voor het leren van Nederlands en in de klassen worden er, samen met de ondersteunende leerkrachten, afzonderlijke leerlijnen opgesteld, om zo op ieders niveau te kunnen werken. 

Naast deze manier van werken, komen bij ons op school tal van andere werkvormen en materialen aan bod. Zo zette ik in het verleden al snel in op groepswerk, of werken met specifiek materiaal, zoals Lego, om een heel krachtige leeromgeving op te bouwen in mijn klas. De leerlingen ontdekken samen nieuwe dingen, praten erover met elkaar en leren van elkaar. Ook het werken “op de computer” hoorde daar op een heel voorzichtige manier bij. Zoals in veel klassen werden de computeropdrachten ingezet bij hoekenwerk, en soms ook al voor het verder opvolgen van een individuele leerlijn, maar het smaakte naar meer… veel meer!

Een tweetal jaar geleden veranderde er plots heel veel in Ollywood. We gingen een samenwerking aan met Microsoft en i3 Technologies om zo veel mogelijk de digitale kaart te trekken. Werkschriften werden vervangen door Surface toestellen en de balpennen werden computerpennen, het oudere digitale bord werd vervangen door een nieuw i3board. Weldoordachte keuzes, maar wel heel spannend allemaal!  Ik besloot deze uitdaging met twee handen aan te pakken en in het digitale water te springen. Het bleek, na een moeizame start, een gouden sprong!

Voor leerkracht en leerlingen was dit een hele aanpassing, we veranderden immers onze hele manier van werken. Het was even zoeken…Net zoals met een nieuwe handleiding, moest je op ontdekkingstocht, wat werkt wel? Wat gaat er niet? Projectmatig werken is heel erg tof en interessant, maar een voortdurende terugkoppeling naar de leerlijnen is essentieel. En ook dat is een hele zoektocht in het begin. 

Belangrijk voor ons was ook dat deze technologie voor de leerlingen ondersteunend moest zijn. Het schrijven op de schermen bijvoorbeeld moest voor de leerlingen natuurlijk aanvoelen, maar de technologie moest hen ook helpen in hun leerproces. Zo kan ik hen helpen de leerstof onder de knie te krijgen door auditieve ondersteuning, filmpjes, afbeeldingen of stapsgewijze instructies. OneNote for Classrooms bleek al snel ideaal om te gebruiken als vervanger voor de werkboeken, i3learnhub bleek het ideale platform voor collaboratief te werken tussen leerkracht en leerling en leerlingen onderling. Het eerste jaar was het vooral zoeken naar de juiste verhouding tussen digitaal en analoog werken. Meetkunde bijvoorbeeld, bleek op een scherm toch net wat te lastig. We geloven ook volop in de combinatie van leren en bewegen, en gingen dan ook met de iMO’s aan de slag.  Een intelligente zitkubus, die ook gebruikt kan worden om te antwoorden op vragen van de leerkacht, door te bewegen!

Samen met het gebruik van deze technologieën, ontdekte ik zelf een hele online community van leerkrachten, van over de hele wereld, die op een dergelijke manier werken. Ik rolde, samen met mijn klas, al snel in tal van projecten, waar we samen met leerlingen van over de hele wereld werkten rond dezelfde onderwerpen. Mijn leerlingen werden plots echte wereldburgers, die rechtstreeks o.a. met Skype problemen bespraken met andere leerlingen, tot in Nieuw-Zeeland toe!

Op dit moment kan ik me echt een trotse leerkracht noemen.  Ik ben er in geslaagd met veel proberen, vallen en opstaan, om een heel sterke en krachtige leeromgeving in mijn klas te creëren.  Als coach begeleid ik mijn leerlingen in hun leerproces, waarin collaboratief werken, communiceren, ontdekken en plezier beleven centraal staan. Het is fantastisch om de leerlingen te zien bouwen, overleggen, plannen om zo de leerstof onder de knie te krijgen.

Onze manier van werken werd ook opgepikt door collega’s in binnen- en buitenland.  Ik kreeg de kans om over onze klaswerking te vertellen aan anderen, om zo ook hen te inspireren om deze sprong te wagen. 

Op een gewone werkdag, vliegen de Legoblokjes in het rond in de ene hoek van de klas, om zo een bepaalde les van Nederlands of Wiskunde te oefenen, ontdekken ze in een andere hoek de Taj Mahal met een VR-bril en Google Expeditions...  Andere leerlingen maken dan weer een woordenveld in i3 learnhub voor hun spreekbeurt, filmen voor een greenscreen of maken een stop motion, terwijl enkelen met een Zweedse klas Skypen om te praten over de klimaatverandering.  En ik?  Ik spring rond in de klas om de leerlingen te begeleiden in hun boeiende leerproces en vooral… te genieten!

Olivier Dijkmans